Herdenkingsdienst
De herdenkingsdienst op 21 maart 2011 in de nieuwe kerk ter nagedachtenis van 60 Jaar Molukkers in Huizen werd massaal bezocht door ca. 300 personen.
(Gepubliceerd 16 maart 2016)
Thema van de dienst:
“Vasthouden aan God die met ons meegaat de tijd door het verleden benoemen middels de herinneringen mede van anderen kijken naar het heden op een moment van vandaag bij elkaar zijn en een uitdaging zien voor de toekomst een eenheid vormen met Gods hulp die uitdaging aangaan.”
De dienst werd geleid door DS. R. Haulussy woonachtig in Lunteren. Tevens is zij predikant in Lunteren en Leerdam. Haar jeugd heeft zij in Huizen doorgebracht, is in de Molukse kerk van het voormalig Kamp Almere gedoopt. Haar moeder woont nog in Huizen.
De Molukse gemeenschap in Huizen telt drie kerkgenootschappen. Het werd dan ook een bijzondere herdenkingsdienst. Dit was voor het eerst sinds 1992 dat deze drie kerkgenootschappen gezamenlijk een dienst hielden.Tijdens de dienst werd door een koor van deze drie kerken gezongen.
Aan het eind van de dienst werden 140 kaarsen ontstoken voor alle overledenen uit de Molukse gemeenschap vanaf 1951 tot nu toe. Dit werd gedaan onder begeleiding met slagen op de tifa.(Moluks tradionele trommel)
Tijdens de kerkdienst las Iette Papilaja een door haar geschreven gedicht voor:
Ode aan 60 jaar Molukkers
Ze waren jong en zochten werk
Sommigen hadden kinderen en allen bezochten trouw de kerk
Stoere mannen uit kleine dorpjes
Knappe vrouwen, hun haren in parmantige knotjes
Ze gingen in dienst bij het Nederlandse leger
Gehoorzame dienders, zeer integer
Goede verdiensten en een prachtige uniform
Lange trainingen, hun lichaam strak in vorm
Ze moesten vluchten uit de Gordel van Smaragd
En werden per boot naar Nederland gebracht
Bij aankomst tekenden zij een document
Hiermee werd hun verblijf in Nederland permanent
Ze werden ondergebracht in werk- en concentratiekampen
Houten keten met afschuwelijke TL-lampen
De nieuwe bewoners van kamp Almère
Een drassig terrein, een soap vol misère
De verveling en heimee sloeg toe
Koffers bleven ingepakt maar erover klagen was taboe
Ze probeerden een leven op te bouwen
Maar eigenlijk bleven ze hun hele leven rouwen
Om het gemis van de prachtige natuur en het witte zand
En steeds maar de vraag: waarom zo laag gestrand?
Ze hebben ons groot gebracht met een dosis verdraagzaamheid
Prachtige verhalen en ons gecoacht tot bekwaamheid
We zijn hier vandaag bijeen om hun te gedenken
Opdat wij ze eer en respect kunnen schenken
Ze zijn onze kompas, ze leiden ons waarheen we gaan
Hun bloed stroomt door onze aderen en doet ons bestaan
Integratie bracht hun naar Stad en Lande
Zogenaamd een humaan project, nog een schande
Op de oude en nieuwe begraafplaats zien we bij dageraad
Bewijs van een superieur optreden, eigenlijk een misdaad
Onder de sneeuw een Molukse graf
Van dit beeld komen we niet meer af
Mijn cynisme, is tevens een soort eerbetoon
Want zij vonden alles maar héél gewoon
Zij klaagden niet en droegen hun lot met verheven hoofd
En één ding heb ik mijzelf beloofd
Hún verhaal moet worden doorverteld
En niet verloren gaan onder materialistisch geweld
Vandaag zijn we prachtig gekleed, traditioneel
Maar onze houding is droevig en emotioneel
Eerst heette het integratie
We kennen nu al een 6e generatie
Al dragen sommigen anders klinkende achternamen
Zij weten waar hun grootouders vandaan kwamen
Hollands welvaart, slim en met donker haar
Dit alles in alweer 60 jaar
Ik zal trouw zijn aan mijn afkomst, hún verhaal
En dat doe ik graag met gepast kabaal
De mannen en vrouwen, onze helden
Sommigen nog in leven maar helaas zonder erespelden
Aan alle lieve papa’s en mama’s uit respect een diepe buiging
Aan alle nazaten, volbloed of uit een kruising
Je draagt hún Molukse hart
Waarheen je ook gaat of staat
Wat je ook uit jouw leven maakt.
Je draagt hún verhaal, hún hart voor altijd in jouw hart!
Spreker: Iette Papilaja, Comité 60 jaar Molukkers Huizen
Toespraak Mieke van Nus – Louhenapessy
Goedenavond lieve mensen,ik spreek hier namens het Comité 60 jaar Molukkers in Huizen.
(Gepubliceerd 16 maart 2016)
Voordat ik begin met het noemen van de namen van al die Molukse mensen die hier in Huizen begraven zijn, wil ik eerst een korte toelichting geven op de reden daartoe.
Bij het herdenken van de 60-jarige aanwezigheid van Molukkers in Huizen, wil ik mij hier beperken tot de herinneringen aan het leven en het overlijden van de vele Molukkers die in Kamp Almere en Huizen gewoond hebben.
Ik denk dan allereerst aan het gemis van mijn overleden ouders, mijn broer, mijn beide zussen en zwager. Maar ook aan het leven van uw ouders, uw vader of uw moeder, aan hun heimwee en verdriet, aan hun idealen en hun overlijden. Ook moet ik denken aan het overlijden van zoveel mij bekende Molukkers hier in Huizen, zo ver weg van ons Molukse vaderland. Bij dat herdenken voel ik verdriet om het gemis maar ook dankbaarheid om wat zij ons geleerd hebben en waarin zij ons zijn voorgegaan.
Ik herinnerde mij de verhalen over de Molukken, over de familie, de pela’s, de bongso’s . Ook leerden zij ons onze cultuur, onze kerkelijke gebruiken en ook de belangrijke leefregel van onze ouders : Het leed is van ons allen.
Deze leefregel is nog steeds zichtbaar bij het overlijden van een Molukker. Wij dragen ons verdriet nog samen en helpen elkaar. Dat is ook nu nog een kenmerk van onze Molukse identiteit. Dat wordt ook zichtbaar bij de troostdienst op de avond voor de begrafenis waarbij de familie, de pela’s, de bongso’s, vrienden en bekenden aanwezig zijn.
De Molukse gemeenschap in Huizen is opgegroeid met de Bijbel en met respect voor de ouderen. Wij kennen de “10 Geboden” waarin ook staat :”Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan wordt u gezegend in het land dat de Heer , uw God, u geven zal”. Dat tonen van eerbied is het naleven van hun normen en waarden, door hen in ere houden en hen niet te vergeten. Zij blijven met ons leven, zij zijn met ons verweven in liefde en verhalen. Het leven van iedere overleden Molukker, jong of oud, heeft een onwisbare indruk nagelaten op zijn of haar omgeving. Het overlijden van ouders, broers zusters en vooral het overlijden van een kind, hebben het leven van de nabestaanden voorgoed veranderd.
Het grote gemis van de overledene heeft een onuitwisbare indruk op hun leven gemaakt.
Wij gaan dadelijk bij het slaan van de tifa, uit respect en ter herdenking van de overledenen, de namen noemen van alle Molukkers die in Huizen zijn begraven zijn op de Oude begraafplaats en op de Nieuwe begraafplaats.
Het bleek, ondanks hulp van de afdeling Burgerlijke Stand van de Gemeente Huizen, heel moeilijk te zijn om een volledig compleet overzicht samen te stellen van alle in Huizen begraven Molukkers.
Wij willen met respect herdenken, helaas kan dat niet zonder oud verdriet weer naar boven te laten komen. Wij vragen om uw begrip als, ondanks al onze moeite om tot een compleet overzicht te komen, u toch een naam van een dierbare overledene zou missen. Allen die wel behoorden tot de Molukse gemeenschap die in Huizen, maar die elders zijn begraven, willen wij ook herdenken.
Helaas kunnen wij hen niet bij name noemen omdat ons daarvan een overzicht ontbreekt. Toch zal allereerst ter nagedachtenis aan hén allen één grote kaars worden aangestoken.
Regina Papilaja zal dadelijk als eerste beginnen met het voorlezen van hen die op de Oude begraafplaats zijn begraven. Daarna zullen Arleny Lahumeten, Loana Heijnen en Otjep Bonjaktutur de namen voorlezen van hen die begraven zijn op de Nieuwe Begraafplaats .
Tijdens het voorlezen van de naam van een overledenen kan een nabestaande naar voren komen om een kaars aan te steken.
Voor wij beginnen met het voorlezen van de namen en het aansteken van de kaarsen, vraag ik u om na het signaal van de tifa één minuut stilte te houden uit respect voor alle Molukkers uit Huizen die in de afgelopen 60 jaar zijn overledenen”
Spreker: Mieke van Nus, Comité 60 jaar Molukkers Huizen
Nieuwe Kerk Huizen
